هواپیمای ATR-72 از خانواده هواپیماهای توربوپراپ و با گنجایش کم است که توسط شرکت ایتالیایی ـ فرانسوی ATR تولید می‌شود. این هواپیما بسته به سفارش مشتری، ظرفیت 68 تا 78 مسافر را دارد و برای مسیرهای کوتاه استفاده می‌شود.

تولید سری 600 این هواپیما در سال 2007 اعلام شد که آخرین تکنولوژی‌های روز در آن مشاهده می‌شود. در این سری، مصرف سوخت اقتصادی‌تر شده و هزینه‌های نگهداری این هواپیما نیز به مراتب کاهش یافته است. این سری از موتور پرت اند ویتنی PW127M که موتوری جدید به حساب می‌آید نیرو می‌گیرد و عرشه پروازی آن دارای Glass Cockpit است که شامل پنج LCD می‌شود.

یکی دیگر از اصلاحاتی که در سری 600 صورت گرفته افزایش قدرت موتورها و سیستم تنظیم خودکار و دیجیتالی تعادل هواپیماست. (این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است)

شرکت ATR اخیرا با ارائه کابین جدید ARMONIA در تولیدات خود، فضایی مدرن‌تر، جذاب‌تر و راحت‌تر را با صندلی‌های جدید، جامه‌دان بزرگتر و همچنین نصب LCDهای پنج اینچی به ازای هر دو ردیف صندلی فراهم کرده است.

‌‌

مدل‌ها

ATR 42

ـ ATR 42-200: نمونه اولیه بود و تنها چند نمونه برای آزمایش ساخته شد. مجهز به موتورهای شرکت کانادایی Pratt & Whitney PW120 با ملخ چهار پره

ـ ATR 42-300: نسخه استاندارد که تا 1996 ساخته شد. مجهز به موتورهای شرکت کانادایی Pratt & Whitney PW120 با ملخ چهار پره

ـ ATR 42-320: نسخه بهبود یافته مدل 300 مجهز به موتور PW121 با ملخ چهار پره که منجر به عملکرد بهتر به خصوص در شرایط گرم و مرتفع طراحی شده بود.

ـ ATR 42-400: نسخه بهینه شده مدل 320 با استفاده از ملخ شش‌پره برای موتورهای PW121. تنها دو فروند از این مدل برای مصارف غیرنظامی تولید شد.

ـ ATR 42-500: نسخه تولید 1995 با پیشرفت‌های بسیار در عملکرد و راحتی مسافر از جمله موتورهای PW127E، ملخ شش‌پره جدید و کامپوزیتی، کابین بازطراحی شده و افزایش وزن هواپیما.
ملخ شش‌پره هواپیما با موتور PW127E باعث بهبود عملکرد هواپیما در هوای گرم و مرتفع و همچنین افزایش سرعت کروز هواپیما می‌شود. افزایش حداکثر وزن برخاست نیز باعث حمل بیشتر بار و افزایش محدوده پروازی شد. پروانه‌های شش‌تیغه با عایق بهتر باعث کاهش سر و صدا در این نسخه شد.

ـ ATR 42-600: مدل توسعه یافته‌تر با ملخ شش‌پره روی موتور PW127M با افزایش توان و تقویت امکانات برای خلبان


ATR 72

ATR 72-100 شامل:
- ATR 72-101: دارای دو درب ورودی در جلو و عقب هواپیما و دو موتور PW124B
- ATR 72-102: در این مدل قسمت بار در جلو و مسافر در عقب هواپیماست و دارای دو موتور PW124B است

ATR 72-200 شامل:
- ATR 72-201: بیشینه وزن برخاست بیشتر از مدل 101 و مجهز به دو موتور PW124B
- ATR 72-202: بیشینه وزن برخاست بیشتر از مدل 102 و مجهز به دو موتور PW124B

ATR 72-210 شامل:
- ATR 72-201: توانایی تحمل ارتفاع بیشتر و درجه حرارت بالاتر با استفاده از دو موتور PW127
- ATR 72-202: این مدل با درب بزرگ قسمت بار، مخصوص حمل بارهای با سایز بزرگ ساخته شد و تفاوت دو مدل آن در محل قرار گرفتن درب‌های خروج اضطراری است.

ATR 72-212A شامل:
- ATR 72-500: تحمل ارتفاع بیشتر و درجه حرارت بالاتر با استفاده از دو موتور PW127 با ملخ شش پره
- ATR 72-600: مدل توسعه یافته‌تر با ملخ شش پره روی موتور PW127F و PW127M با افزایش توان و تقویت امکانات برای خلبان

در تولید ATR 42-600 و ATR 72-600 پیشرفت‌های مختلفی در راستای افزایش بهره‌وری، کاهش مصرف سوخت و هزینه‌های عملیاتی کمتر صورت گرفته است. این دو مدل مجهز به موتور کانادایی PW127M هستند که با ۵٪ افزایش توان به برخاست راحت‌تر باندهای کوتاه، در آب و هوای گرم و در ارتفاع زیاد از سطح دریا کمک می‌کند. تولیدکنندگان با اضافه کردن چندین صفحه نمایش کامپیوتری در کابین پرواز به امنیت پرواز اضافه کردند. همچنین با تغییر مدل صندلی‌ها و سبک‌تر کردن وزن آن‌ها ظرفیت مسافران را در برخی سفارشات به 74 تا 78 صندلی رسانده و محل قرار دادن چمدان‌ها را نیز بزرگتر کرده‌اند. (این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است)

مشخصات هواپیمای ATR 72–600

ویژگی‌های عمومی

ـ کرو: 2 نفر
ـ ظرفیت: 78-68 مسافر
ـ طول: 27.17 متر
ـ فاصله بین دو بال: 27.05 متر
ـ عرض: 2.57 متر
ـ ارتفاع: 7.65 متر
ـ مساحت بال: 61 متر مربع
ـ وزن خالص هواپیما: 13.010 کیلو گرم
ـ حداکثر وزن هنگام برخواست: 23.000 کیلوگرم
ـ ظرفیت سوخت: 5.000 کیلوگرم
ـ نیروی محرکه: دو موتور پرت‌اندویتنی کانادایی PW127 سری M یا N

کارایی

ـ سرعت کروز: 509 کیلومتر بر ساعت
ـ محدوده پرواز: 1528 کیلومتر
ـ سقف پرواز: 7.620 متر (25.000 پا)
ـ نرخ صعود: 6.88 متر بر ثانیه

ورود سری اول ATR به ایران

در سال 1372 شرکت هواپیمایی آسمان یک فروند هواپیمای ATR 42-320 و چهار فروند هواپیمای ATR 72-212 به صورت نو وارد کشور کرد. در آذر 1379 و آذر 1381 نیز دو فروند دیگر از سری ATR 72-212A به صورت نو به ناوگان آسمان افزوده شد.

هواپیمای ATR 42-320 مدت نه سال در ایران پرواز می‌کرد و سپس توسط شرکت Olympic Aviation یونان خریداری شد و هم‌اکنون در یک شرکت دیگر یونانی مشغول پرواز است. از شش فروند باقیمانده نیز، یکی در 29 بهمن 1396 با کوه برخورد کرد و دو فروند نیز زمینگیر هستند. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.

شرکت آسمان همچنین در سال 1381 یک فروند ATR را برای حدود سه ماه و یک فروند دیگر را برای حدود 19 ماه اجاره کرده بود.

روزشمار ورود هواپیماهای ATR جدید به ایران

27 دی 1394
ـ در ساعت یک بامداد روز یکشنبه 27 دی 1394 به دنبال قرائت بیانیه مشترک ظریف ـ موگرینی درباره برجام، اساس تحریم‌های منعقد شده بر علیه ایران لغو شد و برای اولین‌بار پس از سه دهه تحریم غیرعادلانه، ممنوعیت خرید هواپیمای مسافربری مرتفع و امکان بازسازی ناوگان هوایی کشور و ارتقای ایمنی پروازها فراهم شد. (این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است)
یک روز قبل از آن، باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا در راستای اجرای برجام، به جان کری، وزیر خارجه وقت این کشور مجوز داده بود تا ممنوعیت صادرات هواپیماهای مسافربری به ایران را لغو کند.

4 بهمن 1394
ـ در این روز همزمان با برگزاری اجلاس دو روزه هوانوردی «ایران 2016» نمایندگانی از شرکت ATR با حضور در ایران، در خصوص فروش هواپیما با مسئولان ایران‌ایر تبادل‌نظر و رایزنی کردند.

12 بهمن 1394
ـ در حاشیه سفر دكتر روحانی به رم، تفاهم‌نامه اولیه خرید 20 هواپیمای ATR 72-600 بین شرکت‌ هواپیمایی ایران‌ایر و هواپیماسازی ایتالیایی ـ فرانسوی ATR در تهران به امضا رسید. بر اساس این تفاهم‌نامه، ایران‌ایر سفارش ساخت 20 فروند از این هواپیما را به صورت قطعی و 20 فروند دیگر را به صورت اولویت خرید به شرکت ATR داد.

3 مهر 1395
ـ در این روز یک فروند هواپیمای ATR-72-600 جهت نمایش به مسئولان ایران‌ایر و انجام تعدادی پرواز آزمایشی به برخی از شهرهای ایران وارد فرودگاه مهرآباد شد.

8 دی 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITD نخستین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

14 دی 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITA نخستین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

15 دی 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITD دومین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

16 دی 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITA دومین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

22 دی 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITC نخستین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

25 دی 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITB نخستین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

27 دی 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITC دومین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

28 دی 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITB دومین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

27 بهمن 1395
ـ در این روز وزیر راه‌وشهرسازی از نهایی شدن مذاکرات برای خرید هواپیمای ATR خبر داد و گفت که قرارداد خرید این هواپیماها در حال حاضر در مرحله تبادل سند به سر می‌برد.

18 اسفند 1395
ـ فرهاد پرورش، مدیرعامل ایران‌ایر با بیان اینکه تا قبل از پایان سال هواپیمایی از ATR وارد کشور نخواهد شد، اظهار داشت: قرارداد ما در همه موارد بجز مسئله پشتیبانی موتور هواپیما تکمیل شده است و بعید می‌دانم بتوانیم قرارداد با ATR را تا قبل از پایان سال به امضا برسانیم.

19 اسفند 1395
ـ در این روز هواپیمای EP-ITA سومین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد.

23 فروردین 1396
ـ قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل گفت: تا اوایل اردیبهشت‌ماه تعداد 4 فروند و تا پایان آذر ماه 1396 جمعا تعداد 13 هواپیمای ATR وارد ناوگان ایران‌ایر خواهد شد.

24 فروردین 1396
طى مراسمى در تهران، قرارداد بين شركت هواپيمايى ايران‌اير و شرکت هواپیماسازی ایتالیایی ـ فرانسوی ATR برای خرید 20 فروند هواپیما امضا شد.

1 اردیبهشت 1396
ـ در این روز هواپیمای EP-ITA برای آماده‌سازی نهایی قبل از تحویل، از فرودگاه Francazal تولوز به فرودگاه اصلی تولوز (Blagnac) منتقل شد.

5 اردیبهشت 1396
ـ در این روز هواپیمای EP-ITB پرواز پذیرش خود را انجام داده و برای آماده‌سازی نهایی قبل از تحویل، از فرودگاه Francazal تولوز به فرودگاه اصلی تولوز منتقل شد.

6 اردیبهشت 1396
ـ در این روز هواپیمای EP-ITD پرواز پذیرش خود را انجام داده و برای آماده‌سازی نهایی قبل از تحویل، از فرودگاه Francazal تولوز به فرودگاه Blagnac منتقل شد.
- در این روز همچنین هواپیمای EP-ITA پرواز پذیرش انجام داد.

8 اردیبهشت 1396

ـ در این روز هواپیمای EP-ITC برای آماده‌سازی نهایی قبل از تحویل، از فرودگاه Francazal تولوز به فرودگاه اصلی تولوز (Blagnac) منتقل شد.

26 اردیبهشت 1396
ـ هواپیماهای EP-ITA و EP-ITB و EP-ITC و EP-ITD طی مراسمی در تولوز فرانسه به مدیرعامل ایران‌ایر تحویل داده شدند.

27 اردیبهشت 1396
ـ هر چهار هواپیما شب گذشته از تولوز به سمت تهران پرواز کرده و پس از یک فرود کوتاه در آتن یونان، جهت سوختگیری و استراحت، صبح این روز بصورت همزمان در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشستند.

17 خرداد 1396
ـ هواپیمای ATR شرکت هما با رجیستر EP-ITA نخستین پرواز خود پس از ورود به ایران را به مقصد مشهد انجام داد. این پرواز با هدایت خلبان خارجی انجام شد.

18 خرداد 1396
ـ دومین هواپیمای ATR شرکت هما نیز با رجیستر EP-ITB نخستین پرواز خود پس از ورود به ایران را به مقصد مشهد انجام داد.

19 خرداد 1396
ـ هواپیمای ATR سوم شرکت ایران‌ایر با رجیستر EP-ITC نخستین پرواز خود پس از ورود به ایران را به مقصد مشهد انجام داد.

20 خرداد 1396
ـ چهارمین هواپیمای ATR شرکت هما هم با رجیستر EP-ITD نیز نخستین پرواز خود پس از ورود به ایران را به مقصد مشهد مقدس انجام داد.

3 شهریور 1396
- پنجمین هواپیمای ATR شرکت ایران‌ایر در این روز نخستین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد. شماره سریال این هواپیما 1424 و رجیستر آزمایشی آن F-WWET است.

8 شهریور 1396
- پنجمین هواپيمای ATR هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "هما" به منظور رنگ‌آمیزی از تولوز فرانسه به فرودگاه شاترو منتقل شد.

9 شهریور 1396
- ششمین هواپیمای ATR شرکت ایران‌ایر در این روز نخستین پرواز آزمایشی خود را در تولوز فرانسه انجام داد. شماره سریال این هواپیما 1431 و رجیستر آزمایشی آن F-WWEC است.

21 شهریور 1396
- پنجمین هواپيمای ATR هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "هما" که هشتم شهریور به منظور رنگ‌آمیزی از فرودگاه تولوز به فرودگاه شاترو منتقل شده بود، پس از اتمام رنگ‌آمیزی، مجددا وارد تولوز شد.

22 شهریور 1396
- ششمين هواپيمای ATR هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "هما" در این روز از فرودگاه تولوز به مدت بیش از دو ساعت پرواز آزمايشى انجام داد.

24 شهریور 1396
- دومین پرواز آزمایشی ششمين هواپيمای ATR شرکت هما در این روز از فرودگاه انجام شد.

25 شهریور 1396
- رجیستر پنجمین هواپیمای ATR شرکت ایران‌ایر در این روز از رجیستر آزمایشی F-WWET به EP-ITE تغییر یافت.

28 شهریور 1396
- پرواز آزمایشی ششمین هواپیمای ATR شرکت هما در این روز به مدت یک ساعت انجام شد.

5 مهر 1396
- دو فروند هواپیمای ATR72-600 تازه خریداری شده در این روز به مسئولان هما در شهر تولوز فرانسه تحویل داده شد. دکتر فرزانه شرفبافی، سرپرست شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "هما" اسناد این دو فروند هواپیما را تحویل گرفت. این هواپیماها شامگاه این روز فرودگاه تولوز در جنوب فرانسه را به سمت فرودگاه مهرآباد تهران ترک کردند و برای سوختگیری به مدت یک ساعت در فرودگاه آتن فرود آمده و سپس ادامه مسير دادند.

6 مهر 1396
دو هواپیمای ATR شرکت ایران‌ایر به رجیسترهای EP-ITE و EP-ITF که شامگاه روز گذشته فرودگاه تولوز را به مقصد ایران ترک کرده بودند، پس از توقفی کوتاه در آتن، ساعت ده صبح این روز در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشستند.

20 آذر 1396
ـ نخستين پرواز هشتمين هواپیمای ATR سفارشی ایران‌ایر در این روز در تولوز فرانسه و پس از دو ساعت تست‌های اولیه انجام شد.

29 آذر 1396
ـ در این روز نخستين پرواز هفتمين ATR سفارشی ایران‌ایر در تولوز فرانسه انجام شد.

8 دی 1396
ـ هفتمين و هشتمین ATR ایران‌ایر در این روز با رجیسترهای EP-ITG و EP-ITH در تولوز فرانسه به مدیرعامل هما تحویل داده شدند.

9 دی 1396
ـ هفتمين و هشتمین هواپيمای ATR ایران‌ایر در این روز وارد فرودگاه مهرآباد شدند.

19 دی 1396
- هشتمین ATR هما با رجیستر EP-ITH ده روز پس از ورود به ایران، در این روز نخستین پرواز برنامه‌ای خود را با پرواز تهران - دزفول - تهران انجام داد.

26 بهمن 1396
- هفتمین ATR هما با رجیستر EP-ITG چهل و هفت روز پس از ورود به ایران، در این روز نخستین پرواز برنامه‌ای خود را با پرواز تهران - گرگان - تهران انجام داد.

2 فروردین 1397
- نخستین پرواز آزمایشی نهمین هواپیمای ATR در این روز به مدت دو ساعت با رجیستر آزمایشی F-WWEP در اطراف فرودگاه Blagnac تولوز انجام شد.

6 فروردین 1397
- نخستین تست فلایت دهمین هواپیمای ATR در این روز به مدت بیش از دو ساعت در اطراف فرودگاه Blagnac تولوز و با رجیستر آزمایشی F-WWEU انجام شد.

7 فروردین 1397
- دومین پرواز آزمایشی نهمین و دهمین ATR در این روز انجام شد.

9 فروردین 1397
- در این روز نیز هر دو هواپیمای ATR سفارش داده شده سومین پرواز آزمایشی خود را انجام دادند.

مشخصات تصویری هواپیمای ATR

کاتالوگ مشخصات این هواپیما (جهت بزرگنمایی، روی عکس کلیک کنید)

چیدمان صندلی‌های ATR (جهت بزرگنمایی، روی عکس کلیک کنید)

نمایی از کاکپیت این هواپیما در روز

نمایی از کاکپیت این هواپیما در شب

آشپزخانه (Galley) و محفظه نگهداری بار در انتهای هواپیما

‌‌

درب ورود و خروج وسایل در انتهای هواپیما

کابین هواپیما

نمایشگر پنج اینچی به ازای هر دو ردیف صندلی

برای مشاهده ناوگان هواپیماهای ATR در ایران اینجا را کلیک کتید.

‌‌